ฝุ่น pm 2.5 คืออะไร มาจากไหน กันนะมาดูกัน

ฝุ่น pm 2.5

PM 2.5 หมายถึงสสารอนุภาคในบรรยากาศ (PM) ที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางน้อยกว่า 2.5 ไมโครเมตร ซึ่งมีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 3% ของเส้นผมมนุษย์ มันมีขนาดเล็กมาก จนสามารถตรวจจับได้ด้วยกล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนเท่านั้น พวกมันมีขนาดเล็กกว่า PM10 ซึ่งเป็นอนุภาคที่มีขนาด 10 micrometers หรือน้อยกว่า เราเรียกมันได้อีกอย่างว่า “อนุภาคละเอียด”

ฝุ่น pm 2.5
ฝุ่น pm 2.5 อันตรายจากมลพิษ

อนุภาคละเอียดสามารถมาจากแหล่งต่างๆ เช่น โรงไฟฟ้า, ยานยนต์, เครื่องบิน, การเผาไหม้ไม้จากชุมชน, ไฟป่า, การเผาไหม้ทางการเกษตร, การปะทุของภูเขาไฟ และพายุฝุ่น บางส่วนถูกปล่อยออกสู่อากาศโดยตรง ในขณะที่บางส่วนเกิดขึ้นเมื่อก๊าซ กับอนุภาคมีปฏิสัมพันธ์กับอนุภาคอื่นในชั้นบรรยากาศ ตัวอย่างเช่นก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ที่ปล่อยออกมาจากโรงไฟฟ้า ทำปฏิกิริยากับออกซิเจนและหยดน้ำในอากาศ เพื่อสร้างกรดซัลฟูริกเป็นอนุภาครอง

สาเหตุที่ว่าทำไม PM 2.5 ถึงอันตราย

เนื่องจาก PM 2.5 มีขนาดเล็กมาก จึงมักอยู่ในอากาศนานกว่าอนุภาคที่หนักกว่า สิ่งนี้จะเพิ่มโอกาสที่มนุษย์ หรือสัตว์จะสูดดมเข้าไปในร่างกาย ด้วยขนาดที่เล็กกว่าอนุภาคที่มีขนาดเล็กกว่า 2.5 ไมโครเมตร มันสามารจะพัดเข้าผ่านทางจมูก ลำคอ ปอด บางคนอาจเข้าสู่ระบบไหลเวียนโลหิต การศึกษาพบว่าการสัมผัสกับอนุภาคละเอียดในปริมาณมาก จะมีโอกาสทำให้เสียชีวิตก่อนวัยอันควรจากโรคหัวใจและโรคมะเร็งปอด  อนุภาคละเอียดเหล่านี้ เป็นสาเหตุของโรคเรื้อรัง เช่น โรคหอบหืด, โรคหัวใจ, หลอดลมอักเสบ และปัญหาระบบทางเดินหายใจอื่นๆ

การได้รับสาร PM2.5 ในระยะยาวอาจทำให้เกิดคราบจุลินทรีย์ในหลอดเลือดแดง ทำให้เกิดการอักเสบของหลอดเลือด และการแข็งตัวของหลอดเลือดแดง ซึ่งในที่สุดจะนำไปสู่ภาวะหัวใจวาย โรคหลอดเลือดสมอง นักวิทยาศาสตร์คาดการณ์ว่าทุก 10 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร จะเพิ่มความเสี่ยงต่อสุขภาพเป็น 4%, 6% และ 8% ของการเสียชีวิตด้วยโรคหัวใจ หรือโรคมะเร็งปอด

ระดับความอันตรายของอนุภาค PM สามารถแบ่งได้ดังนี้ 0 – 12 หมายถึงอากาศดี มีความเสี่ยงน้อยถึงไม่มีเลย 12 – 35 อยู่ในระดับปานกลาง 35 – 55 อยู่ในระดับที่เสี่ยงกับกลุ่มผู้ที่เป็นโรคภูมิแพ้ 55 – 150 มีผลต่อสุขภาพ 150 – 250 สงผลต่อสุขภาพอย่างมาก 250 – 500 มีความอันตรายสุด มีความเสี่ยงที่จะเสียชีวิตจากโรคมะเร็งปอด ไม่แนะนำให้ออกมาเดินข้างนอก แม้ว่าจะสวมใส่หน้ากากอนามัยก็ตาม

เด็ก ผู้สูงอายุ รวมถึงผู้ที่มีโรคประจำตัวอย่าง ภูมิแพ้ หรือโรคหัวใจ มีความเสี่ยงเป็นพิเศษต่อผลกระทบของอนุภาคเล็กๆ ในอากาศ ควรใช้ความระมัดระวังเป็นพิเศษ เมื่อต้องเดินทางไปในพื้นที่ PM 2.5 ในปัจจุบันนี้รายังไม่มีวิธีการกำจุดอนุภาคฝุ่นให้หมดไปได้ ทำได้เพียงแค่ป้องกันเท่านั้น ด้วยการใช้หน้ากากอนามัย ซึ่งมีอยู่ด้วยกันหลายประเภท แต่ไม่ใช่ว่าจะสามารถนำชนิดใดมาใช้ก็ได้ จะต้องเป็นหน้ากากที่ระบุว่าสามารถป้องกัน PM 2.5 ได้เท่านั้น